नागरिकताको खोजीमा....

हरि हुमागाईँ/ उज्यालो । 

पहिलो पटक हेटौँडा आएका मकवानपुरको विकट काँकडा गाविस ५ बाँङराङ दुङकुलीङका चैतसिङ चेपाङलाई हेटौँडामा पाएको हैरानीले नागरिकता नै नबनाई फर्किउँ जस्तो लागेको छ । ‘यस्तै हो भने केलाई चाहियो नागरिकता?’, नागरिकता बनाउन चारदिन देखि धाउँदा समेत नागरिकता हात नपरेपछि चैतसिङले दुखेसो पोख्नुभयो ।

‘चार दिन भयो यता झरेको’, जिल्ला प्रशासन कार्यालय परिसारमा गाविस सचिव कुर्दै गरेका चेपाङले भन्नुभयो, ‘कहिले के मिल्दैन, कहिले के मिल्दैन । यत्तिकै फर्कुँ जस्तो लागिसक्यो ।’

हेटौँडा, साउन १६ – पटपटी फुटेका खाली गोडा । च्यातिएको हाफ सर्ट । छोटो कुट्टु । सेतै फुलेको दाह्री–कपाल । ८० वर्षिय चैतसिङ चेपाङ चारदिनदेखि मकवानपुरको सदरमुकाम हटौँडामा हण्डर खाइरहनुभएको छ । त्यो पनि नागरिकताका लागि ।

पहिले जंगलमा बसेकाले उहाँको परिवारलाई नागरिकता चाहिएन । अहिले छोराछोरी र नातिनातिनाको नागरिकता बनाउन समस्या भएपछि बुढेसकालमा नागरिकता बनाउन आउनुपरेको उहाँले बताउनुभयो । नागरिकता बनाउन चैतसिङसँगै उहाँका छोरा, श्रीमती र छोरीपनि सदरमुकाम आएका छन् ।

सयकडा ३ रुपैयाँको दरले ब्याजमा ८ हजार रुपैयाँ ऋण लिएर नागरिकता बनाउन आएको उहाँको परिवार कहिले गाविस सचिव नभेटेर त कहिले कागजात नमिलेको भन्दै सदरमुकाममै रुमल्लिएको छ । ‘ल्याएको पैसापनि होटलमा खाँदा बस्दा सकिन लाग्यो’, बाबुसँगै नागरिकता बनाउन आएका चैतसिङका छोरा वीरबहादुरले भन्नुभयो, ‘अझै कहिले बन्ने हो थाहा छैन ।’
 
हेटौँडामा ठुला ठुला घर र धेरै गाडी देख्दा आफुलाई अचम्म लागेको चैतसिङले बताउनुभयो ।